Stopa cukrzycowa to jedna z najpoważniejszych podologicznych dolegliwości. Pojawia się jako następstwo niekontrolowanej cukrzycy i może doprowadzić do amputacji kończyny, a nawet do śmierci pacjenta. Warto wiedzieć, że Polska znajduje się w czołówce krajów, w których wykonuje się najwięcej amputacji kończyn właśnie z powodu stopy cukrzycowej. Według Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków szacuje się około 15 tysięcy rocznie takich przypadków.
Problem stopy cukrzycowej dotyka najczęściej osób chorujących na cukrzycę typu II. Choroba charakteryzuje się niewystarczającym ukrwieniem kończyn dolnych oraz stopniowo postępującym procesem martwiczym. Struktura kości i stawów ulega osłabieniu, czego konsekwencją stają się deformacje stopy.
Dwie odmiany stopy cukrzycowej
Rozróżniamy dwa rodzaje owej dolegliwości:
- Zespół stopy niedokrwiennej (pogorszenie ukrwienia w obrębie stopy).
Zespół ten powstaje w wyniku miażdżycy tętnic, a także częstych zmian zwyrodnieniowych w naczyniach włosowatych tkanek stopy. Występują makroangiopatyczne zmiany miażdżycowe odpowiedzialne za uczucie zimnych stóp. - Zespół stopy neuropatycznej (uszkodzenie obwodowego układu naczyniowego).
Występuje w postaci uszkodzeń ruchowo-czuciowych nerwów. Pacjent przestaje posiadać ochronny próg bólowy, przez co nie wyczuwa temperatury oraz czynników mechanicznych (np. obcierającego obuwia). Zanikają także mięśnie, uniemożliwiając swobodne poruszanie. Natomiast powstanie przecieków tętniczo-żylnych objawia się zaczerwienieniem oraz ciepłotą stopy.
Jak rozpoznać stopę cukrzycową?
Choroba cechuje się różnego rodzaju dolegliwościami:
- poniżej kostki pojawiają się owrzodzenia oraz liczne pęknięcia z ogniskami martwicy,
- brak odczuwania temperatury, bólu oraz ogólnego czucia (neuropatia),
- deformacje w okolicach stawów (palce młotkowate),
- cienka skóra przypominająca pergamin, łuszcząca się oraz bardzo sucha,
- trudne gojenie się ran,
- skurcze, ból łydek podczas chodzenia,
- pieczenie lub mrowienie kończyn dolnych w nocy.
Leczenie
Leczenie stopy cukrzycowej jest długotrwałe i trudne, ale może zakończyć się sukcesem. Podczas wizyty w gabinecie podologicznym zostanie przeprowadzone szczegółowe badanie stóp, podczas którego podolog sprawdzi tętno w stopach oraz zbada odczuwanie wibracji, dotyku oraz temperatury. Następnie wykonuje zabieg dobrany indywidualnie do przypadku, m.in. leczy miejscowo owrzodzenia, zakłada opatrunki na istniejące rany, w przypadku konieczności wykonania zabiegu operacyjnego kieruje pacjenta do specjalisty.
Profilaktyka oraz pielęgnacja domowa
Można ustrzec się przed stopą cukrzycową dzięki przestrzeganiu zasad terapii cukrzycy oraz utrzymywaniu optymalnego poziomu cukru we krwi. Odpowiednie leczenie pod okiem specjalisty jest absolutną podstawą. Warto również odpowiednio dbać o codzienną pielęgnację stóp, aby ustrzec się powikłań cukrzycowych.
Zasady dbania o stopy diabetyka:
- Codziennie myj nogi w ciepłej wodzie oraz dokładnie osuszaj całe stopy wraz z przestrzeniami międzypalcowymi. Po kąpieli stosuj specjalistyczne kosmetyki, które pomogą Ci w zwalczaniu przesuszonej skóry.
- Noś skarpetki/ rajstopy z oddychających, naturalnych materiałów. Pamiętaj też o ich codziennej zmianie.
- Zainwestuj w dobrej jakości obuwie, dodatkowo poproś podologa o wykonanie specjalnych wkładek ortopedycznych.
- Dokładnie obserwuj swoje stopy. Jeżeli na Twoich stopach pojawią się odciski, modzele lub jakiekolwiek inne zmiany, udaj się do podologa. Zminimalizujesz tym samym ryzyko powstania owrzodzeń.
- Nie złuszczaj naskórka za pomocą pumeksu, tarek, preparatów, czy skarpetek złuszczających. Zrogowaciały naskórek usuwaj w gabinecie podologicznym.
- Nie mocz długo stóp, w szczególności w wodzie z dodatkami takimi jak mydło, oleje, sole.
- Bardzo ostrożnie skracaj paznokcie, najlepiej za pomocą szklanego pilnika. W razie jakichkolwiek problemów z płytką paznokciową koniecznie zgłoś się do podologa.
- Nigdy nie chodź na bosaka, a przed założeniem obuwia dokładnie sprawdź, czy nie ma w nim np. kamyka, który mógłby skaleczyć stopę podczas chodzenia.
- Bądź pod stałą kontrolą specjalisty oraz nigdy nie próbuj leczyć dolegliwości na własną rękę!
Cukrzyca to poważna choroba, której bagatelizowanie może prowadzić do powikłań mogących skończyć się tragicznie. Dlatego trzeba stale monitorować swoje zdrowie oraz być stale pod opieką specjalistów. W ramach działania swojego gabinetu podologicznego w Raciborzu nawiązuję współprace z różnego rodzaju specjalistami, dzięki czemu masz pewność, że Twój problem nie zostanie zlekceważony, a przypadek dobrze poprowadzony.